معرفی سیستم آبیاری سنتر پیوت (center pivot)

امروزه در کل جهان به دلیل افزایش دما و تشدید خشکسالی ناشی از تغییرات اقلیمی استفاده از زمین‌های زراعی با سیستم بارانی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. این تقاضا همراه با پیشرفت‌های تکنولوژیکی جدید با صرفه جویی آب و انرژی، استفاده از سیستم آبیاری سنتر پیوت (center pivot) را بیشتر می‌کند و به یکی از محبوب‌ترین سیستم‌های آبیاری بارانی در جهان به دلیل راندمان بالا و یکنواختی بالا و قابلیت آبیاری زمین‌های ناهموار تبدیل کرده است  که مقرون به صرفه بوده و به راحتی قابل استفاده است.

تاریخچه سیستم‌های آبیاری مرکز محوری از دهه ۱۹۵۰ در نبراسکا (Nebraska) شروع شد در واقع در سال ۱۹۴۸ یک کشاورز مبتکر به نام فرانک زایباخ (Frank Zybach) نوع جدیدی از سیستم بارانی به نام محور مرکزی را توسعه داد که در سال ۱۹۵۲ ثبت اختراع کرد.

قرار دادن پمپ در مرکز میدان در کنار یک چاه یک دکل مرکزی ثابت و یک محور شامل تعداد زیادی آبپاش که به دور دکل مرکزی می‌چرخد. این سیستم می‌توانست ۱۳۳ هکتار از یک میدان ۱۶۰ هکتاری را پوشش دهد و نیازی به جدا شدن توسط کارگران در زمان کاشت یا برداشت محصول نبود.
از آن زمان تاکنون استفاده از این دستگاه‌ها برای آبیاری مزارع در برخی از مناطق در کل دنیا انجام می‌شده است اما در حال حاضر ایالات متحده بزرگ‌ترین کاربر سیستم‌های آبیاری مرکز محوری می‌باشد و همچنین این فناوری در سراسر کره زمین در حال گسترش است.

سیستم آبیاری سنتر پیوت (center pivot) چیست؟

سیستم آبیاری سنتر پیوت یک روش آبیاری مکانیزه و تحت فشار است که با صرفه جویی در مصرف آب باعث افزایش راندمان آبیاری (تا حدود ۹۰ درصد) و در نتیجه افزایش سطح زیر کشت خواهد شد و در نتیجه بازدهی و سود کاربر افزایش چشم گیری پیدا خواهد کرد.

در این روش با توزیع یکنواخت آب در تمام نقاط زمین زراعی باعث رشد و پرورش یکنواخت محصول و در نتیجه افزایش بهره وری آن در هر هکتار خواهد شد. از مزایای این سیستم انجام عملیات کودپاشی و سم‌پاشی همزمان با آبیاری می‌باشد که به دلیل دارا بودن مخزن و پمپ تزریق مواد شیمیایی این عمل در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود و چون کارکرد این دستگاه‌ها بسیار ساده و آسان است می‌توان حتی با استفاده از تنها یک کارگر چندین دستگاه را بطور همزمان راه اندازی و مدیریت کرد.
با توجه به اینکه این سیستم مناسب برای همه نوع آب و خاک و اقلیم و هرنوع محصول قابل کشت می‌باشد بسیار پرطرفدار بوده و برای کشاورزان عملیات کاشت و داشت و برداشت و حتی عملیات خاک ورزی را آسان نموده و همچنین براحتی می‌توانند سیستم‌های خود را به مزارع دیگر انتقال دهند.

روش اصلی و پرکاربرد آبیاری محوری به صورت دایره‌ای اعمال می‌شود و به دور یک نقطه مرکزی در وسط میدان می‌چرخد.
یک سیستم محوری متشکل از یک برج مرکزی، آبپاش‌ها و دهانه که همان قطعات تشکیل دهنده لوله فرعی یا بازوی دستگاه است، می‌باشد. اندازه و فواصل آبپاش‌ها با توجه به سایز دستگاه و طراحی نوع آن متفاوت است.

در همین حال، استفاده روز افزون از نرم‌افزار مدیریت زراعی اجازه می‌دهد تا کشاورزان برای نظارت بر هزینه‌ها و بازدهی بالا به منظور بازگشت سرمایه‌ی خود به تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از ضبط سوابق آبیاری قبلی بپردازند.
نرم‌افزار مدیریت زراعی به کشاورزان کمک می‌کند تا هر نوع سیستم آبیاری را جهت پایداری و دوام بیشتر مدیریت کنند و بطور مشخص به ارزیابی مقایسه‌ی تجاری و اقتصادی سیستم محور مرکز در مقابل سایر سیستم‌های آبیاری دیگر مانند آبیاری نواری، اسپرینکلر یا قطره‌ای و میکرو آبیاری بپردازند.

سنتر پیوت سازگار به چارچوب‌های متفاوتی هستند و می‌تواند در زمین‌هایی تا شیب ۳۰٪ هم مورد استفاده قرار گیرند و براحتی بالا روند بنابراین با این ویژگی دیگر نیازی به تسطیح زمین زراعی نیست. حتی می‌توانند در زمین‌های نورد استفاده شوند و سیستم‌های محوری مرکز را برای بسیاری از مناطق کشاورزی در دسترس قرار دهند. برای خرید اتصالات پلی اتیلن برای سیستم آبیاری سنتر پیوت حتما کیفیت محصولات را در نظر بگیرید.

نرم‌افزار مدیریت زراعی و مدیریت آبیاری

با توجه به اینکه این سیستم قابلیت برنامه ریزی آبیاری بصورت هوشمند و اتوماتیک را دارد بنابراین به کشاورزان کمک می‌کند تا به تجزیه و تحلیل نتایج با نظارت بر هزینه‌ها بپردازند.
کشاورزان به راحتی می‌توانند فعالیت‌های مربوط به آبیاری مانند فراوانی و مدت زمان وقایع آبیاری، آب استفاده شده، منبع و تجزیه و تحلیل هزینه‌ها را ضبط و ارزیابی کنند.

سپس در پایان فصل، کشاورزان می‌توانند از تحلیل کشاورزی برای ارزیابی تصمیمات آبیاری خود و اجرای تغییرات بر اساس بهترین بازدهی سرمایه برای نیازهای زراعی و اقتصاد کشاورزی استفاده کنند.

در این شیوه یک ناحیه دایره‌ای شکل آبیاری می‌شود و اگر از بالا به آن نگاه کنید، یک الگوی دایره‌ای در زمین شما ایجاد می‌کند. این شکل نتیجه آبیاری مرکز محوری است که تحولی در دوران پس از جنگ جهانی دوم است که عمیقا روند تولید مواد غذایی امریکا را تغییر داد.
در واقع ظهور آبیاری مرکز محوری دشت‌ها، منطقه‌ای که بیش از ۱۰۰ سال زمین خشک بوده‌اند، را به مکانی تبدیل کرد که می‌تواند محصولات تشنه مانند ذرت را حفظ کند و یک نیروگاه کشاورزی و اقتصادی ایجاد کند که دانه‌های تخریب خود را حمل می‌کند.

فناوری مرکز محوری یک پیروزی تکنولوژیکی بود که جغرافیای کشاورزی کشور را در دشت‌های بزرگ دگرگون کرد و انقلاب تولید را امکان‌پذیر نمود.

بیشتر ماشین‌های محوری مرکزی از ژنراتور یا منبع تغذیه عمومی و یا انرژی برق استفاده می‌کنند. موتورها در بالای هر برج نصب می‌شوند. همچنین ممکن است از یک موتور هیدرولیک استفاده کنند.
اب از لوله به نقطه محوری تحویل داده می‌شود. سیستم آبیاری محور مرکز یک ساختار لوله متحرک است که به دور یک نقطه محوری مرکزی متصل به منبع تغذیه می‌چرخد. این سیستم‌ها با چرخ‌های تراکتور با قدرت الکتریکی از طریق میدان حرکت می‌کنند.

همان‌گونه که سیستم آبیاری محور مرکز با ویژگی‌های منحصر بفرد و مزایای بی‌شمار و قابلیت‌های فراوان برای انواع زمین‌های زراعی مفید بوده، مانند هر سیستم آبیاری دیگر محدودیت‌ها و معایبی هم دارد.
یکی از اصلی‌ترین مشکلات این سیستم مربوط به مناطق بادخیز می‌باشد که باعث توزیع نا متقارن و پخش غیر یکنواخت آب در ناحیه تحت پوشش خواهد شد. همچنین در مناطق گرم و خشک تبخیر قطرات آب باعث تلفات آب مصرفی می‌گردد.

در نظر داشته باشید که با توجه به هزینه اولیه بالای این سیستم، کاربران آن نمی‌توانند انتخاب راحتی برای گزینش این سیستم داشته باشند.