معایب و مزایای محصولات تراریخته در دنیای امروزی
معمولا همه موجودات زنده نوعی ترکیب ژنتیکی منحصر بفردی دارند تا بتوانند تعامل خوبی با محیط زیست خود داشته باشند. ترکیب ژنتیکی یک ارگانیسم ژنوم است که در همه گیاهان و حیوانات از دی ان ای ساخته شده است، این ژنوم حاوی ژنهایی از دی ان ای است که معمولا دستورالعملهای ساخت پروتیین را حمل میکنند.
ما تصمیم گرفتیم معایب و مزایای محصولات تراریخته را برای شما توضیح دهیم.
این پروتیینها هستند که ویژگیهای گیاه را میسازند. به عنوان مثال رنگ گلها توسط ژنهایی تعیین میشود که دستورالعملهای مربوط به پروتیینها را در تولید رنگدانههایی که گلبرگها را رنگ میکنند، حمل میکنند.
تراریخته یعنی چه
اصلاح ژنتیکی (تراریخته) گیاهان شامل اضافه کردن یک بخش خاص از دی ان ای به ژنوم گیاه است که ویژگیهای جدید یا متفاوتی به آن میدهد. این میتواند شامل تغییر نحوه رشد گیاه یا مقاومت گیاه در برابر بیماری خاص باشد.
دی انای جدیدی که بر اثر این فرایند ایجاد میشود بخشی از ژنوم گیاه تراریخته است که دانههای تولید شده توسط این گیاهان را شامل میشود.
فناوری اصلاح ژنتیکی یا همان تراریخته امکان انتقال ژنها را برای صفات خاص بین گونهها با استفاده از تکنیکهای لابراتواری فراهم میکند.
محصولات تراریخته برای اولین بار در اواسط دهه ۱۹۹۰ در ایالات متحده معرفی شدند.
بیشتر محصولات تراریخته فعلی که در ایالات متحده کشت میشوند برای مقاومت در برابر حشرات یا تحمل علف کش مهندسی شده اند. ذرت، دانههای سویا و پنبه سه مورد از مهمترین محصولات تراریخته سطح زیرکشت هستند.
این روش در پزشکی و داروسازی و کشاورزی نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
تراریخته کردن گیاه
برای تراریخته کردن گیاه نیاز است که دی انای جدیدی را به سلول گیاهان وارد کنند.
یکی از روشهای تراریخته کردن گیاهان استفاده از باکتری یا ویروس است. ویروسها و باکتریهای زیادی وجود دارند که دی انای خود را به طور بخشی طبیعی از چرخه زندگیشان به سلول میزبان منتقل میکنند.
یک نوع باکتری که برای گیاهان تراریخته بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد اگروباکتریوم تومفاسینس نامیده میشود. ژن مورد نیاز به باکتری منتقل میشود و سپس سلولهای باکتریایی دی انای جدید را به ژنوم سلولهای گیاهی منتقل میکنند.
پس از آن سلولهای گیاهی که با موفقیت دی انای را اشغال کردهاند رشد میکنند تا یک گیاه جدید ایجاد کنند.
اگروباکتریوم نوعی باکتری گرم منفی است، این باکتری با انتقال افقی ژن در گیاه تومور ایجاد میکند، اگروباکتریوم تومفاسینس گونهای از این جنس است.
اگروباکتریوم به دلیل تواناییاش در انتقال دی ان ای بین خود و گیاهان به یک ابزار مهم در مهندسی ژنتیک تبدیل شده است و جنس آن هیدروژن است.
دلیل استفاده کشاورزان از اصلاح شده ژنتیکی چیست؟
محصولات اصلاح شده ژنتیکی (تراریخته) از نظر ژنتیکی مهندسی شدهاند تا ویژگی مطلوبی را فراهم کنند که به طور خاص در سناریوی کشاورزی سودمند قرار گیرند. ویژگیهایی مانند افزایش تولید انبوه و روشهای تکثیر گیاهان، مقاومت در برابر حشرات و علف کشها و رشد سریع محصولات.
محصولات تراریخته در حال حاضر بخش مهمی از بهره وری کشاورزی با ورودی کم و خروجی بالا در سطح مزرعه بوده است.
با معرفی محصول دخانیات برای مقاومت در برابر علف کش در سال ۱۹۸۶ توسط ایالات متحده و فرانسه، چین اولین کشوری بود که در دهه ۱۹۹۰ تنباکو مقاوم در برابر ویروس را تجاری کرد.
مزایای محصولات تراریخته
تولیدکنندگان از اصلاح ژنتیکی برای دادن صفات مطلوب به غذاها استفاده میکنند.
- افزایش کیفیت ظاهری برای مصرف کنندگان بطور مثال سیب و سیب زمینی که کمتر کبود یا قهوهای میشوند.
- ماندگاری بیشتر و در نتیجه ضایعات کمتر.
- مقاومت بیشتر در برابر ویروسها و سایر بیماریها که میتواند منجر به ضایعات کمتر و افزایش امنیت غذایی شود.
- سهولت کنترل علفهای هرز برای کشاورزان
- افزایش روند تولید و بهرهبرداری محصولات
- مقاومت بیشتر در برابر حشرات و در نتیجه کاهش استفاده از سموم
- افزایش تولید محصول در یک دوره کشاورزی
- توانایی رشد در شرایط سخت مانند خشکسالی یا گرما
- توانایی رشد در خاک شور
همان گونه که گفته شد گیاهان تراریخته در برابر بیماریهای احتمالی که ممکن است توسط حشرات یا ویروسها منتقل شوند، مقاومت بیشتری دارند که این امر منجر به افزایش جذابیت محصول و بازدهی بیشتر برای کشاورزان خواهد بود.
همه این عوامل به کاهش هزینهها برای مصرف کننده کمک خواهد کرد.
معایب محصولات تراریخته
- افزایش وزن افرادی که مواد غذایی تراریخته استفاده میکنند.
- آسیب به کلیه و کبد
- آسیب به سلولهای خونی
- دلیل تغییرات ژنتیکی، این محصولات به ویروسها و باکتریها مقاوم میشوند؛ خاصیت آنتی بیوتیکی خود را در بدن اعمال میکنند و از کارایی آنتی بیوتیکهای دارویی میکاهند.
- به دلیل تغییر در ساختار محصول، طعم متفاوتی پیدا خواهد کرد و خواص اصلی خود را ندارد.
- بسیاری از کشورها از این محصولات به عنوان سلاح بیولوژیک برعلیه دشمنان خود استفاده میکنند.
- در سال ۲۰۰۹ برخی از دانشمندان مواد غذایی ثابت کردند که دی ان ای غذا میتواند تا روده زنده بماند و بنابراین نگرانیهایی وجود دارد که این اصلاح ژنتیکی میتواند بر سیستم ایمنی بدن تاثیر بگذارد.
نگرانیهای زیست محیطی
- انتقال ژنهای اصلاح شده ژنتیکی به گیاهان و حیوانات وحشی.
- ایجاد علفهای هرز بیشتر یا گونههای مهاجم که سختتر از بین میروند.
- خطر عبور از جایی که ژنهای غذاهای تراریخته به گیاهان وحشی و سایر محصولات منتقل میشوند.
- کاهش سایر انواع گیاهان منجر به از بین رفتن تنوع زیستی میشود.
چگونه محصولات تراریخته را شناسایی کنیم؟
مواد غذایی تراریخته باید با برچسب تراریخته از مواد غذایی اورگانیک جدا شوند تا مصرف کننده حق انتخاب داشته باشد.
محصولات غذایی با برچسب تراریخته به طور کلی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا وجود ندارد. به عنوان مثال خرده فروشان تصمیم گرفتهاند تمام محصولات دارای برچسب تراریخته را از محصولات خود حذف کنند، با این حال خرده فروشان محصولاتی را عرضه میکنند که برای تولید محصولات تراریخته استفاده میشود (به عنوان مثال محصولات دامی حاصل از حیوانات تغذیه شده با خوراک تراریخته).
این محصولات در محدوده مقررات تراریخته اتحادیه اروپا قرار نمیگیرند و از این رو از برچسب زدن اجباری مستثنی هستند. برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا قوانین و دستورالعملهایی را برای برچسبگذاری داوطلبانه این محصولات به عنوان غیر تراریخته تدوین کردهاند.
غذاهای حاصل از محصولات تراریخته
امروزه چندین محصول تراریخته به عنوان منابع غذایی استفاده میشود ولی در حال حاضر هیچ حیوان تراریختهای برای استفاده خوراکی اعلام نشده است. میان حیوانات ماهی سالمون به عنوان تنها گونه حیوانی تراریخته شناخته شده است.
اما بسیاری از محصولات کشاورزی اصلاح ژنتیکی شدند و امروزه در بازار به فروش میرسند.
همانطور که شیوع ارگانیسمهای اصلاح شده ژنتیکی (تراریخته) همچنان در حال افزایش است علاقه عمومی به اطلاعات مربوط به ایمنی این محصولات افزایش یافته است. نگرانیها به طور کلی بر این موضوع متمرکز است که چگونه تراریخته ممکن است بر محیط زیست یا مصرف کننده تاثیر بگذارد.
یک نگرانی خاص این است که تراریختهها بر سلامت انسان تاثیر منفی خواهند داشت.
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.